Cześć, czołem.
Dziś chciałabym, wziąć na tapetę jeden z olei, który od jakiegoś czasu jest uważany za świństwo. Chodzi o olej palmowy. Czy rzeczywiście jest taki szkodliwy? Jak zawsze diabeł tkwi w szczegółach. Nie chcę nikogo przekonywać, że jest super lub nie- chciałabym jedynie zapoznać Was z faktami, ponieważ często podążamy za ogólnym trendem nie zastanawiając się czy to co nam mówią jest „jedyną prawdą”.
Ciężkie czasy dla oleju palmowego trwają już od dłuższego czasu. A za sprawą afery z Nutellą trafił na numer jeden list: „tego nie jem”, „sama chemia”, „nie jem żadnego E”, „nie jem glutenu” itp.
Zacznijmy jednak od tego z czego pozyskuje się olej palmowy. Palmą olejową nazywamy olejnik gwinejski, pochodzący z rodziny arekowatych. Palma ta pochodzi z Afryki i Madagaskaru i uprawiana jest w wielu tropikalnych krajach. Największe plantacje znajdują się w Demokratycznej Republice Konga, Indonezji, Malezji, Ekwadorze oraz Kolumbii.
Pewnie niewielu z Was wie, że ze wspomnianego wcześniej olejowca pozyskujemy dwa typy oleju palmowego, które znacznie różnią się od siebie. Przez to, że pochodzą od tej samej rośliny i mają niemal identyczne nazwy, często traktuje się je jako jeden i ten sam składnik. A to błąd.
Z olejowca pozyskuje się:
Olej palmowy z nasion (palm kernel oil)
Olej palmowy z miąższu (palm oil)
Czym się różnią te dwa oleje? Otóż mają one zupełnie różne składy chemiczne i właściwości fizyczne.
Olej palmowy z miąższu palmy jest bogaty w witaminę E oraz betakaroteny. Cechuje się niską zawartością kwasów tłuszczowych nasyconych dzięki czemu plasuje się na liście najzdrowszych tłuszczy!
Olej palmowy z nasion palmy pozyskuje się przez wyciskanie go z nasion palmowca. Zawiera więcej kwasów tłuszczowych nasyconych i jest bardzo często stosowany w przemyśle spożywczym . Produkty na bazie tego tłuszczu mają dłuższy termin ważności, są stabilne w wysokich temperaturach oraz nie rozwarstwiają się.
Wyróżnić można jeszcze olej palmowy frakcjonowany- powstaje on w złożonym procesie, dzięki któremu wyseparowane zostają wysokie stężenia kwasów tłuszczowych występujące naturalne w omawianym oleju. Taki olej frakcjonowany pozwala koncernom osiągnąć jeszcze lepszą stabilność i jeszcze dłuższy termin przydatności produktów do spożycia.
Przyjmuje się, że należy kontrolować spożywanie tłuszczy nasyconych tak aby pozostawały na niskim poziomie w naszym organizmie. Dzięki temu można zapobiegać niekorzystnemu wzrostowi cholesterolu we krwi. Nie wszystkie tłuszcze nasycone mają taki sam negatywny wpływ na poziom cholesterolu. Zawarty w tłuszczach mlecznych i mięsie wołowym kwas stearynowy nie ma żadnego wpływu na poziom cholesterolu.
Już teraz pojawiają się teorie, choć jeszcze nie udokumentowane, że spożywanie oleju palmowego może przyczynić się do obniżenia cholesterolu we krwi.
Właściwości oleju palmowego. (oleju z miąższu)
Olej palmowy z miąższu jest tłoczony z miąższu owocowego a sam jego proces bardzo podobny do procesu tłoczenia oliwy z oliwek. Duża ilość producentów dodaje do składu produktu olej palmowy , po to aby pozbyć się z produktu tłuszczy trans. Olej palmowy jest naturalnie wolny od tych tłuszczy a jednocześnie w temperaturze pokojowej przyjmuje półpłynną, gładką konsystencję, którą charakteryzują się tłuszcze utwardzone. Nie powoduje jednak zagrożeń zdrowotnych.
Nierafinowany i tłoczony na zimno olej z palmy czerwonej (palm oil) stanowi bogactwo wartościowych składników:
jest bogatym źródłem karotenu (zawiera 10 razy więcej karotenu niż marchewka i aż 30 razy więcej niż pomidor)
jest kopalnią karotenoidów, dostarcza likopenu, luteiny, kryptokantyny, zeaksantyny, a-karotenu i b-karotenu;
antyoksydant witaminy E w różnych formach, dzięki czemu jest lepszym źródłem tej witaminy niż kapsułki;
jest źródłem koenzymu Q10;
nie zawiera cholesterolu;
zawiera witaminę K
Olej palmowy taki dobry, a jednak taki zły- czyli o co chodzi w aferze z Nutellą.
Najcenniejszymi cechami przesądzającymi o przydatności oleju palmowego dla przemysłu spożywczego to jego cena, trwałość i „smarowność”.
W maju 2016 roku, EFSA (europejski urząd ds. bezpieczeństwa żywności), podało do opinii publicznej fakt, iż olej palmowy może stanowić potencjalne zagrożenie dla zdrowia JEŚLI jest niewłaściwie przetwarzany. Badanie przeprowadzone na zlecenie EFSA, zagrożenie mają stanowić zbyt wysokie poziomy substancji tj:
estrów glicydowych kwasów tłuszczowych
3-monochloropropandiolu
2-monochloropropandiolu
oraz estry tych kwasów tłuszczowych
Badania (przeprowadzone na zwierzętach) wykazały, że substancje te pojawiają się w wyniku podgrzania olei roślinnych (czyli nie tylko palmowego) do nadmiernych temperatur. Takie działanie ma znaczenie genotoksyczne (uszkadza DNA) oraz rakotwórcze. Spośród wszystkich przebadanych olei najwyższe stężenie toksycznych substancji stwierdzono w oleju palmowym.
Ferrero wiedziało z wyprzedzeniem o treści jaką wyda EFSA, ale zamiast zapewnić, że przy produkcji Nutelli nie podgrzewa się oleju palmowego do niebezpiecznych poziomów, wydali oświadczenie gdzie zapewnili, że tylko olej palmowy zapewni możliwość uzyskania gładkiego kremu, którego oczekują konsumenci. WTF???
Kolejne oświadczenia, zawierały już zapewnienia, że olej ten jest podgrzewany do bezpiecznej temperatury oraz pochodzi ze zrównoważonych upraw. Dodano też, że jego stosowanie umożliwia uniknięcie procesu utwardzania tłuszczy, który byłby konieczny w przypadku zastosowanie innego oleju. A jak już wiemy- utwardzanie=tłuszcze trans.
Mam nadzieję, że ten wpis pokazał Ci że rzeczywistość nie jest czarno-biała, a olej palmowy nie jest jednoznacznie zły i szkodliwy. I że nie musimy z niego kategorycznie rezygnować.
Zwłaszcza w kosmetyce, o czym opowiem Wam w kolejnym wpisie.
Dla dociekliwych:
tabela temperatur dymienia – sprawdź w jakiej temperaturze wytwarzają się szkodliwe związki w tłuszczach
Stanowisko EFSA nt. Nutelli i oleju palmowego- http://www.efsa.europa.eu/en/press/news/process-contaminants-vegetable-oils-and-foods
https://sekrety-zdrowia.info/art/802
Możecie również zerknąć na stronę marki Ferrero i poczytać o ich zapewnieniach dotyczących przetwarzania oleju palmowego.
